جوش زیر پوستی یا آکنه کیستیک نوعی جوش التهابی است که دردناک و چرکی در عمق پوست، و به شکل یک برجستگی روی پوست ظاهر میشوند. این جوش زیر پوستی زمانی تشکیل میشود که چربی و سلولهای مرده پوست منافذ پوست را مسدود کنند. با جوش زیر پوستی، باکتری نیز وارد منافذ شده و باعث تورم یا التهاب خواهد شد.
خبر خوب این است که شما می توانید این جوشها را درمان کنید. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای درمان و کنترل آنها وجود دارد.
در این مطلب علت و روش های از بین بردن جوش زیر پوستی اشاره شده است. اما اگر پوست حساسی دارید قبل از هر اقدامی، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.
علت جوش زیر پوستی چیست؟

اما سوال مهم این است که چه چیزی باعث این جوش های زیر پوستی میشود؟
همانطور که گفتیم منافذ پوست میتوانند با چربی اضافی و سلول های مرده پوست مسدود شوند و باعث ایجاد جوش شوند. باکتریها هم وارد پوست شده و همراه با چربی به دام افتاده. در نتیجه با فعالیت زیر پوست التهاب، عفونت و تورم ایجاد خواهد شد. پس جوش های زیر پوستی با بسته شدن منافذ شروع میشوند. دلیل جوش های زیر پوستی عبارت اند از:
• تغییرات هورمونی: به خصوص در دوران بلوغ یا قبل از قاعدگی و حتی یائسگی
• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی در آکنه و جوش
• محصولات آرایشی: استفاده از محصولات کومدوژنیک (محصولاتی که منافذ پوست را مسدود میکنند)
• آرایش زیاد و مکرر: با این کار منافذ پوست همواره بسته است و شرایطی برای تشکیل جوش زیر پوستی است.
• رژیم غذایی: مصرف زیاد غذاهای چرب و شیرین (غذاهایی با شاخص گلیسیمی بالا) باعث تشدید جوش زیر پوستی خواهند شد.
• استرس: افزایش سطح کورتیزول میتواند باعث تشدید جوش زیر پوستی شود
• حساسیت دارویی: اغلب مصرف برخی داروهای مثل داروهای کورتیکواستروئید ممکن است سبب جوش زیر پوستی شود. (البته برای افرادی که پوست حساس دارند)
بیشتر بخوانید: راهنمای پاکسازی پوست در خانه
روشهای درمان جوش زیر پوستی

از بین بردن جوش های زیر پوستی ممکن است سه ماه یا بیشتر طول بکشد. درمان اغلب شامل مصرف آنتیبیوتیکهای خوراکی و استفاده از ژلها یا کرمهای موضعی قوی روی پوست است.
1- درمان خانگی جوش زیر پوستی:
o کمپرس آب گرم: التهاب را کاهش میدهد.
o ماسکهای طبیعی: مانند ماسک عسل یا خاک رس
o روغن درخت چای: خاصیت ضد باکتری دارد.
مطلب مرتبط: خواص روغن درخت چای برای پوست
2- داروهای موضعی:
کرم های آنتی بیوتیک، محلول و لوسیونهای ژل برای از بین بردن باکتری و کاهش التهاب مناسب هستند.
o بنزوئیل پراکسید: باکتریهای عامل آکنه را از بین میبرد.
o اسید سالیسیلیک: سلولهای مرده پوست را از بین میبرد و منافذ را باز میکند.
o رتینوئیدها: آداپالن، ترتینوئین، تازاروتن و غیره)، مشتقات ویتامین A، تولید چربی پوست را کاهش میدهند و سلولهای پوست را بازسازی میکنند.
3- داروهای خوراکی:
o آنتیبیوتیکها: مثل ایزوترتینوئین که یک رتینوئید خوراکی برای درمان عفونتهای باکتریایی
o قرصهای ضد بارداری: برای کنترل هورمونها مصرف میشود.
4- درمانهای حرفهای:
o لایهبرداری شیمیایی: سلولهای مرده پوست را از بین میبرد.
o تزریق کورتیکواستروئید: برای کوچک کردن سریع کیست های بزرگ و دردناک آکنه استفاده میشود.
o میکرودرم ابریژن: سطح پوست را صاف میکند.
o لیزر درمانی: تولید چربی را کاهش میدهد.
مانند هر دارویی، این گزینهها عوارض و خطرات خاص خود را دارند. افراد میتوانند رویکردهای مختلف را با یک متخصص پوست در میان بگذارند تا بهترین درمان را برای خود بیابند.
در هنگام داشتن جوش پوستی چه کاری نباید کرد؟

مهم است که با پوست ملایم باشید.
سعی نکنید یک جوش کیستیک را بیرون بیاورید یا فشار دهید. ممکن است وسوسهانگیز باشد، اما جوش زدن میتواند باکتریهای بیشتری را وارد منافذ کند، روند بهبودی را کندتر کند، عفونت را به عمق پوست هدایت کند و احتمال ایجاد جای زخم را افزایش دهد.
علاوه بر عدم ایجاد جوش، AAD توصیه می کند که افراد از:
✔ دست زدن بی مورد به صورت
✔ استفاده از محصولات مراقبت از پوست خشن، به ویژه آنهایی که حاوی الکل هستند
✔ برنزه کردن، چه در بیرون و چه روی تخت های برنزه
✔ بسیاری از درمان های خانگی برای جوش زیر پوستی مبتنی بر شواهد قوی نیستند. برخی از آنها ممکن است بیاثر باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است آسیب بیشتری نسبت به سود داشته باشند. در نتیجه، بهتر است از توصیه های منابع معتبر یا یک متخصص پوست پیروی کنید.
عوارض تخلیه جوش زیر پوستی بزرگ
با بیرون کردن یا برداشتن جوش زیر پوستی، خطر زخم و عفونتهای باکتریایی پوست را افزایش میدهید. برخی افراد پس از پاک شدن پوست دچار تغییرات رنگدانهای (روشن یا تیره) در محل کیست آکنه میشوند. این لکهها ممکن است صورتی، بنفش، قرمز، سیاه یا قهوه ای باشند. آنها در نهایت محو میشوند، اما ممکن است بیش از یک سال طول بکشد.
البته در مواردی میتوانند آثار دائمی روی پوست شما به جای بگذارند، از جمله: سوراخهای عمیق و ریز
یا تورفتگی های بزرگ و ناهموار.
بیشتر بخوانید: انواع ماسک های خانگی برای رفع جوش و لک
نکات مهم برای پیشگیری از جوش زیر پوستی

با انجام این مراحل میتوانید با جوش های زیر پوستی مقابله کنید:
✅ پس از بیدار شدن از خواب، قبل از رفتن به رختخواب و بعد از ورزش یا تعریق، از یک پاک کننده صورت با کف ملایم
✅ برای شستن صورت خود استفاده کنید.
✅ از استرس دوری کنید
✅ در صورت احساس خشکی از مرطوب کننده بدون روغن استفاده کنید.
✅ از محصولات آرایشی و صورت غیر کومدوژنیک (مبتنی بر آب) استفاده کنید.
✅ آرایش خود را قبل از خواب پاک کنید.
✅ دستهای خود را از صورت دور نگه دارید.
✅ موهای خود را مرتب بشویید و موها را (که ممکن است چرب باشند) از صورت خود دور نگه دارید.
✅ رژیم غذایی سالمی داشته باشید (رژیمهای غذایی سرشار از قندهای ساده و لبنیات، ممکن است در تشدید شعلهها نیز نقش داشته باشند.)
سوالات متداول
1- چه زمانی به خاطر جوش زیر پوستی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر جوشهای زیر پوستی شما شدید هستند، به درمانهای خانگی پاسخ نمیدهند یا باعث ایجاد زخم و اسکار میشوند، حتما به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
2- چقدر طول میکشد تا جوش زیر پوستی کوچک شود؟
کوچک شدن جوش زیر پوستی ممکن است زمان ببرد. درمان توسط متخصص پوست ممکن است 2 تا 3 ماه طول بکشد. اما مراقبت های پوستی به صورت همیشگی میتواند در پیشگیری و درمان به شما کمک کند.
3- چگونه جوش های زیر پوستی را کوچک کنیم؟
برای انجام این کار در خانه آکادمی پوست آمریکا (AAD) توصیه میکند:
پاکسازی ناحیه: صورت را تا دو بار در روز و بعد از تعریق بشویید. محصولی را انتخاب کنید که ملایم و غیر ساینده باشد. مطمئن شوید که از محصولات مراقبت از پوست ملایمی استفاده کنید که روی برچسب “بدون الکل” نوشته شده است.
استفاده از درمان موضعی: درمانهای موضعی زمانی مؤثرتر هستند که جوش به سطح پوست نزدیکتر باشد. محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی مواد فعال برای درمان آکنه هستند، مانند بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک و اسید آزلائیک.
استفاده از کمپرس گرم: هنگامی که یک لکه سفید یا سر سفید در مرکز کیست ایجاد شد، یک کمپرس گرم اعمال کنید. افراد می توانند با خیس کردن یک پارچه تمیز در آب داغ و فشار دادن ملایم آن روی جوش به مدت 10 تا 15 دقیقه، یک کمپرس گرم درست کنند. این مرحله را 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید تا جای جوش خوب شود.